Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2013

Τα πάθη της εθνικής παιδείας

Του Κώστα Ιορδανίδη
Η μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδος υπήρξε μία διαρκής διαδικασία αποτυχημένων νεωτερικών μεταρρυθμίσεων. Στα χρόνια της μεταπολιτεύσεως –για να περιορισθεί κανείς μόνον σε αυτά– ο Γεώργιος Ράλλης ως υπουργός Παιδείας εισήγαγε το 1976 μία σειρά μεταρρυθμίσεων, που επικρίθηκαν βιαίως πρωτίστως από το κατεστημένο της συντηρητικής παρατάξεως.
Ζήσαμε τότε για μία ακόμη φορά την «Δίκη των Τόνων», όχι με κατηγορούμενο τον Ιωάννη Κακριδή, όπως συνέβη το 1942, αλλά τον μετέπειτα πρωθυπουργό της χώρας. Κατηγορήθηκε επίσης ο Γ. Ράλλης και για την καθιέρωση της δημοτικής, αν και το πρώτο εγχειρίδιο της Νεοελληνικής Γραμματικής συντάχθηκε από τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη, κατόπιν αναθέσεως από τον Ιωάννη Μεταξά. Ενίοτε επικρατεί σύγχυση απίστευτη, είναι αλήθεια.
Έκτοτε παρατηρείται μία άκρως παράδοξη κατάσταση, που θα μπορούσε να συνοψισθεί ως άτυπη αλλά ενίοτε ευθεία διαμάχη μεταξύ υπουργών, προερχομένων όχι απλώς από διαφορετικές παρατάξεις, που εν πάση περιπτώσει θα ήταν κατανοητό για τα ελλαδικώς ισχύοντα, αλλά και μεταξύ υπουργών που ανήκουν στο ίδιο κόμμα. Ο μεταρρυθμιστικός ενθουσιασμός κάποιων υπουργών προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, που οι διάδοχοί τους ήταν υποχρεωμένοι να ακολουθήσουν πολιτική κατευναστική, όπως στην περίπτωση του κ. Γιώργου Σουφλιά, που διαδέχθηκε το 1991 τον παραιτηθέντα κ. Βασίλη Κοντογιαννόπουλο, του κ. Πέτρου Ευθυμίου που διαδέχθηκε τον κ. Γεράσιμο Αρσένη το 2000, του κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη, που διαδέχθηκε το 2007 την κ. Μαριέττα Γιαννάκου. Είναι αλήθεια ότι ο Ν.1268/ 1982 της κυβερνήσεως του Ανδρέα Παπανδρέου θεσμοθέτησε την συνδιοίκηση φοιτητών και καθηγητών στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Κατέστη, με τον τρόπο αυτό, η τριτοβάθμια εκπαίδευση το μέγα θύμα μιας αντιλήψεως στρεβλού «εκδημοκρατισμού». Αλλά από τότε πέρασαν πάνω από τριάντα χρόνια.
Παράλληλα θεσμοθετήθηκε μία πρακτική αντιδικίας και αντιπαραθέσεως μεταξύ των πρυτανικών αρχών με ορισμένους υπουργούς, που έφτασε στα άκρα στο παρελθόν και έχει επιβαρύνει εξόχως την κατάσταση επί των ημερών μας.
Διερωτάται κανείς, όταν τα κόμματα εξουσίας σε όλη την διάρκεια της μεταπολιτεύσεως επέμεναν με πείσμα στην αντιπαράθεση και αδυνατούσαν να καταλήξουν σε κάποιον κοινό τόπο, που ασφαλώς δεν αφορά στην ουσία αλλά απλώς στην λειτουργία των εκπαιδευτικών μας ιδρυμάτων, ποίος ο λόγος αιτιάσεως των φοιτητών ακόμη και των πλέον ακραίων τάσεων ή των διαφόρων «συμφερόντων», που υπερασπίζονται διάφορα κόμματα. Βλάπτουν οι εμπλεκόμενοι το ίδιο την Παιδεία.
Αισθάνεται κανείς μία νοσταλγία αφύσικη, ακόμη και για το απαρχαιωμένο εκπαιδευτικό σύστημα – πριν από την εισαγωγή των δραστικών μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία. Όταν τα Αναγνωστικά του τότε Γυμνασίου σταματούσαν στον Δροσίνη, στον Παλαμά και στον Πολέμη. Και οι νέοι –όσοι ενδιαφέρονταν– επιχειρούσαν να ανιχνεύσουν τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ελύτη εκτός του επισήμου εκπαιδευτικού προγράμματος.
Υπήρχε τότε τουλάχιστον η κατεστημένη γνώση και το δημιουργικό περιθώριο, σε όλο το φάσμα του πολιτισμού. Αλλά η εποχή εκείνη έχει περάσει οριστικά. Ζούμε στα χρόνια της ακατάσχετης πληροφορήσεως, των ανερμάτιστων συγκρούσεων, του απόλυτου λαϊκισμού, από εκσυγχρονιστές ή αναχρονιστικούς, αδιάφορο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου