Δάσκαλε που δίδασκες και λόγους δεν εκράτεις…, της Αμαλίας Φλίνδρη

Με αφορμή την αλλαγή στάσης πολλών συναδέλφων μου στο σχολειό σήμερα, σχετικά με το θέμα της υποβολής εκθέσεων αυτοαξιολόγησης (παρότι η πλειοψηφία είχε αρνηθεί πριν δύο ημέρες να τις υποβάλει), κι επειδή όλοι όσοι ανήκουμε στην εκπ/κή κοινότητα ζούμε τον τελευταίο καιρό ένα απίστευτο κλίμα έντασης, εκφοβισμού, αμφιθυμίας κ.ο.κ. στα σχολειά μας, σαν δασκάλα αλλά και σαν άνθρωπος με καθαρή συνείδηση, σταθερές απόψεις και ειλικρινή στάση ζωής, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις …ευχόμενη, αν όχι να πείσω τους συναδέλφους μου που ήρθαν σήμερα τρομοκρατημένοι, ζητώντας να αποσύρουν την ψήφο τους και το όνομά τους από το προηγούμενο πρακτικό, τουλάχιστον να τους προβληματίσω. 

Καταλαβαίνουμε με τι τιμολόγιο κοστολογούν το έργο του δασκάλου οι εξουσίες και οι αρχές αυτού του τόπου; Πώς, τέλος πάντων, ορίζεται ο λόγος και η τιμή του δασκάλου; Προφανώς με το συνταγολόγι της υποταγής, του διοικητισμού, της νομολαγνείας, της τυποποίησης, του άκρατου φορμαλισμού και της τεχνοκρατίας. Εξάλλου, από την αρχαιότητα, κοιτίδα των παιδαγωγών ήταν η τάξη των απελεύθερων και δούλων, και μάλιστα των ¨κακών και πονηρών¨ δούλων, γιατί τους ¨αγαθούς και άξιους¨ δούλους, όπως λέει και ο Πλούταρχος, οι αρχαίοι Αθηναίοι τους προόριζαν για άλλες θέσεις!

Έχουν όμως ευθύνη μόνο οι εξουσίες και οι αρχές αυτού του τόπου; Εμείς δεν έχουμε καμιά ευθύνη, καμιά συνενοχή; Όταν φοβόμαστε τόσο πολύ και υποτασσόμαστε τόσο αβασάνιστα στις άνωθεν εντολές, ακόμα κι αν διαφωνούμε; Όταν σε όλη μας την καριέρα αναλωνόμαστε καθημερινά στην τυποποιημένη φορμαλιστική διδασκαλία όσων επιτάσσουν τα αναλυτικά προγράμματα, όταν τρέχουμε να παρουσιάσουμε ¨ευέλικτα προγράμματα¨ (τις περισσότερες φορές με πλαστά και κατασκευασμένα αποτελέσματα), όταν σκιζόμαστε να ¨στολίσουμε¨ την τάξη λίγο πριν τον ερχομό του Συμβούλου, όταν σκοτωνόμαστε να μαζέψουμε ¨χαρτιά¨ και μόρια, όταν εγκρίνουμε τα κατακριτά και κατακρίνουμε τα έγκριτα, όταν εκεί που πρέπει, αντί να γυρνάμε την πλάτη, προσκυνάμε, όταν εκεί που δικαιούμαστε, αντί να απαιτούμε, ζητιανεύουμε, όταν εκεί που οφείλουμε, αντί να δώσουμε και να δείξουμε σεβασμό, σφετεριζόμαστε; …γιατί δυστυχώς στην πλειοψηφία μας αυτό κάνουμε!

… Και θέλουμε ακόμα να λεγόμαστε ¨παιδαγωγοί¨, ¨εργάτες¨ της γνώσης και της αλήθειας, ¨πλάστες¨ του ήθους και των δημοκρατικών αξιών, ¨ποιητές¨ της ψυχής και του πνεύματος; Δυστυχώς, συνάδελφοι, ελάχιστοι αξίωσαν τέτοιους ρόλους και τέτοια τιμή στην ιστορία της ελληνικής Παιδαγωγικής (…Δελμούζος, Γληνός, Ιμβριώτη και λίγοι ακόμη) …και, όπως φαίνεται, απέμειναν μονάχα ¨σκιές¨ στα σκονισμένα ράφια των βιβλιοθηκών μας, αφού το έργο τους δεν δείχνει ούτε να μας φωτίζει ούτε να μας συμπαρασέρνει!

Εμείς το πολύ πολύ να μάθουμε στους μαθητές μας πώς κλίνεται το ουσιαστικό και το ρήμα, πώς εκτελείται μια αριθμητική πράξη, πότε έγινε η μάχη του Μαραθώνα ή ποιο είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας. Όμως τους στίχους του ποιητή: «Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία» ή τα λόγια του φιλοσόφου: «η ψυχή έρχεται στον Άδη, χωρίς να κουβαλάει τίποτα άλλο πέρα από την παιδεία και την αγωγή της» …δεν θα μπορέσουμε ποτέ να τα διδάξουμε σωστά, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να βοηθήσουμε τους μαθητές μας να κατανοήσουν το νόημα και την αξία τους, πόσο μάλλον να τα υιοθετήσουν αργότερα στην ενήλικη ζωή τους, να τα καταλύσουν σαν άρτο, να τα κάνουν τρόπο ζωής!

Γιατί, όσο σκύβουμε το κεφάλι, πιστεύοντας ότι έτσι οφείλουμε να πράξουμε ως «υπηρέτες» του κράτους, όσο προτιμάμε το εύκολο, το βολικό, το ασφαλές, όσο αναπαράγουμε την ψευτιά, την υποκρισία, τις προλήψεις, τις ανισότητες, τον ευτελισμό των αξιών …τόσο θα ασελγούμε μόνιμα στο πνεύμα και στην ψυχή των επόμενων γενιών!!!