Η αλλαγή επείγει στον συνδικαλισμό

Του Μπάμπη Παπαδημητρίου   Μια μεγάλη μερίδα συνδικαλιστών προσκείμενων επί δεκαετίες στο ΠΑΣΟΚ αυτομόλησαν στις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ. Παρόμοιος συνδικαλιστικός οπορτουνισμός σημειώθηκε και στις γραμμές της Ν.Δ., κυρίως προς την πλευρά Καμμένου. Υπήρξαν, βεβαίως, και άλλες, πιο εξτρίμ ιδεολογικές περιπτύξεις. Σε λίγες εβδομάδες θα διεξαχθεί το 35ο Συνέδριο της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργαζομένων Ελλάδος (ΓΣΕΕ). Παρά ταύτα, μέχρι στιγμής, καμία δημόσια συζήτηση για τα κρίσιμα ζητήματα εκπροσώπησης των εργαζομένων δεν έχει τραβήξει την προσοχή της κοινής γνώμης. Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία, πλαγιοκοπούμενη τα τελευταία χρόνια από την αυτονόμηση τύπου ΠΑΜΕ, καταγγελλόμενη εναργώς από ακροδεξιά και ακροαριστερά στοιχεία, περιχαρακωμένη πίσω από τα προνόμια της εργατικής αριστοκρατίας, είναι έτοιμη να καταρρεύσει. Είναι πιθανόν (και το εύχομαι!) να κατακρημνιστεί μαζί της και το αντίστοιχο εργοδοτικό κατεστημένο. Η πολιτεία, με την εισήγηση της κυβέρνησης, την επιμονή της τρόικας, την ψήφο της Βουλής και την ορθόφρονα ερμηνεία της Δικαιοσύνης, δημιουργεί ένα νέο περιβάλλον συλλογικών διαβουλεύσεων και συμφωνιών. Η σωστή προετοιμασία του μπορεί να βοηθήσει στην ανάκαμψη της οικονομίας. Η μεγάλη στρέβλωση στον ελληνικό συνδικαλισμό προέκυψε από δύο χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας σε συνδυασμό με μια αυταρχική πολιτική παράδοση. Στον υπερτροφικό δημόσιο τομέα υπήρξε σχεδόν υποχρεωτική συμμετοχή στον σύλλογο ή το σωματείο. Χιλιάδες εργαζόμενοι έσπευδαν να εκλεγούν, κατοχυρώνοντας το δικαίωμα στην τεμπελιά, αφού απαλλάσσονταν από κάθε εργασία με τη δικαιολογία της «επίπονης επαγγελματικής εκπροσώπησης». Τα περισσότερα απ’ αυτά τα στελέχη εντάχθηκαν σε κυκλώματα προστασίας, πλαισίωσαν βουλευτές και, κατά κανόνα, αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά των κομμάτων. Ο στρατός αυτός δεν πληρώνεται από τα συνδικάτα ούτε από τα κόμματα, αλλά από τους πελάτες, δηλαδή τους φορολογούμενους πολίτες. Αντιθέτως, στον κατακερματισμένο ιδιωτικό τομέα, με τις χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο συνδικαλισμός έχει αφεθεί σε κατά περίσταση εκβιασμούς κομματικής απορρόφησης ή σε στενές διασυνδέσεις εργοδοτών με τους συνδικαλιστές «τους». Ολα τούτα περιβάλλονται από ένα κυβερνητικά ελεγχόμενο νομικό πλαίσιο, που ευνοεί τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία. Το σύστημα του συνδικαλισμού ήταν ό,τι πιο κοντινό διέθετε η χώρα προς τους θεσμούς σοβιετικού τύπου. Πρόκειται για κομμάτι του πιο σκληρού κατεστημένου. Η διάλυσή του, που διαφαίνεται, δείχνει την ανάγκη για μια νέα εκπροσώπηση, που θα στηρίζεται στη συναίνεση, τη διαφάνεια των διαδικασιών και την απαγόρευση κάθε δεσμού με την κρατική εξουσία.